In deze rubriek buigt Else de Haan zich over wetenschappelijke publicaties die van betekenis zijn voor de praktijk. Hoe is het onderzoek uitgevoerd en wat zeggen de resultaten? En: is nader onderzoek gewenst?
Veranderen kost tijd. Ingeslepen gewoonten loslaten, nieuwe vaardigheden leren, het gaat allemaal niet zo snel. We kunnen hiervan talloze voorbeelden bedenken. Hoe lang duurt het niet om piano te leren spelen? En wat dacht je van leren zwemmen? Ook in ons vak kosten veranderingen tijd. Van een therapie die drie tot zes maanden duurt kijkt niemand op. Nog razendsnel vergeleken met de jaren durende psychoanalyse van vroeger, trouwens. Toch is veranderen niet altijd tijdrovend als we naar de onderzoeksresultaten van kortdurende intensieve therapie kijken. Soms is kortdurend drie weken, soms een week en soms maar vier dagen. Kortgeleden verscheen er weer een artikel over de effectiviteit van zo’n kortdurende therapie, uit Bergen, Noorwegen. Eili Riise en haar collega’s publiceerden eerder over de effectiviteit van hun kortdurende behandeling voor jongeren met een dwangstoornis. Dit keer was het daarnaast ook de vraag of ouders, betrokken bij de behandeling, net zo hard meeveranderen en of dat invloed heeft op het effect van die behandeling (Riise e.a., 2019).
Eerst iets over die behandeling. In Bergen werd de zogeheten Bergen 4-Day Treatment (B4DT) ontwikkeld. Eerst voor volwassenen en later ook voor jongeren (11-18 jaar) (Riise e.a., 2016, 2018). De B4DT duurt vier hele dagen en avonden, met nog telefonisch contact met de therapeut daarna. Wie gewend is aan de gebruikelijke protocollen – stap voor stap exposure, niet te zwaar, niet te grote stappen, niet te moeilijk – schrikt van het programma. Niet alleen is de langere therapieduur verlaten, maar ook het stapje-voor-stapjeprogramma. De dwang wordt rigoureus aangepakt: moeilijke, grote stappen en de angst niet uit de weg gaan, maar juist verwelkomen. De ouders die zo mogelijk beiden alle vier dagen aanwezig zijn, krijgen de opdracht eventuele hulp bij de dwang van hun kind in een keer te staken en dit ook aan hun kind mee te delen. Cold turkey. De jongeren oefenen in groepjes van twee à drie met ook twee à drie therapeuten en de ouders. Dat doen zij dagelijks zes uur lang, op zoveel mogelijk verschillende plekken. Aan het eind van de dag krijgen zij ook nog exposure-oefeningen mee voor ’s avonds thuis. De laatste dag wordt besteed aan het bespreken van exposure-oefeningen voor de komende drie weken en aan strategieën om ervoor te zorgen dat de dwang niet terugkomt. In die drie weken kan er wel telefonisch contact zijn met de therapeut. Als ik dit
