De overgrote meerderheid van de jongeren heeft last van mentale klachten die gaan vaak om onzekerheid (56 procent) of stress (54 procent), maar ook om zaken als depressieve gevoelens (40 procent) of slaapproblemen (36 procent). Vergeleken met de afgelopen twee jaar zijn die cijfers overigens wel gedaald en weer op het niveau van voor de coronacrisis.

Is prestatiedruk de boosdoener?

Het aantal jongeren dat prestatiedruk ervaart, is wel toegenomen. Vorig jaar was dat nog 71 procent, dit jaar zegt 76 procent daar last van te hebben. Die druk wordt vooral veroorzaakt door ‘de maatschappij’, door social media en door scholen, zeggen ze.

‘Je moet overal goed in zijn, vrienden hebben, leuke dingen doen. Extracurriculaire activiteiten doen en een bijbaan hebben’, vertelt een jong panellid. ‘Hoeveel uur zit er nog in een dag? In een week? En dan word je via socials ook nog geconfronteerd met de levens van anderen, die altijd leuker en beter lijken. Het is echt te veel.’

Medicatie en verdoving

1 op de 5 heeft in de afgelopen twee jaar medicatie gebruikt voor hun mentale problemen, zoals antidepressiva, kalmerings- of slaapmiddelen. Deelnemers leggen uit dat ze medicatie voorgeschreven kregen om stemmingswisselingen te beperken of paniekaanvallen te voorkomen. Ook zegt een even grote groep dat ze op een minder verantwoorde manier met hun mentale problemen omgingen: 21 procent heeft alcohol of drugs gebruikt om hun psychische ellende te vergeten. Alcohol en wiet worden door deelnemers vooral gebruikt om in slaap te vallen.

‘Ik drink wel eens alcohol om depressieve gedachten te onderdrukken, waardoor ik even ‘niks’ in mijn hoofd heb, zodat ik zonder problemen in slaap kan vallen”, zegt iemand in het onderzoek. Een ander: “Ik rook wel eens wiet als ik niet goed kan slapen. Daar ben ik niet trots op, maar zolang het geen negatief effect heeft op mijn dagelijks leven, vind ik het prima.’

Liegen over uitval

De mentale problemen hebben ook een ander gevolg: 1 op de 3 jongeren zegt dat ze zich in de afgelopen twee jaar afgemeld hebben van school of werk vanwege die problemen. De helft deed dat af en toe, de andere helft regelmatig of voor een langere periode. Wat daarbij opvalt, is dat veel deelnemers zeggen dat ze hebben gelogen over de reden voor hun uitval.

‘Er wordt altijd gevraagd waarom je niet kunt werken. Als je zegt dat het