De vijfjarige Sara zit op een school voor speciaal onderwijs (so), voorheen ‘cluster’ 4. Ze heeft autisme. Als er plotseling iets verandert in de klas, kan ze zo boos worden dat ze haar potloden van tafel gooit en gillend door de klas rent. Ook Joost van vier zit in een klas voor so, op wat we vroeger een zml-school noemden. Hij heeft een verstandelijke beperking. Het leren gaat langzaam en Joost is snel angstig, vooral als anderen onvoorspelbare dingen doen. Kevin, zeven jaar, zit vanwege zijn ADHD en dyslexie op een school voor speciaal basisonderwijs (sbo). Door zijn impulsiviteit en leerproblemen kon hij niet meer meekomen op zijn reguliere basisschool. Als Kevin de leerstof niet begrijpt, roept hij hard en maakt de hele klas aan het lachen. Zie hier drie leerlingen met verschillende ondersteuningsbehoeften. Alle drie ontstijgen ze de mogelijkheden van de ondersteuning op de reguliere basisschool en hebben ze een plek gekregen op een school voor speciaal (basis)onderwijs. Maar hoe gaat het als deze drie leerlingen les krijgen in één klas, een geïntegreerde klas voor gespecialiseerd onderwijs? Wat vraagt dit van leraren, ondersteuners, ouders en leerlingen? En wat zijn de gevolgen voor de leraren, ondersteuners, ouders en leerlingen? Dit zijn de vragen die we in het praktijkonderzoek naar geïntegreerde groepen willen beantwoorden.

Verschillende scholen voor so en sbo zijn al enkele jaren bezig om intensiever samen te werken. In een onderzoek in 2017 gaf 41 procent van de 149 deelnemende so- en sbo-scholen aan intensiever samen te werken (Van Veen e.a., 2017). Op sommige plekken wordt niet alleen intensiever samengewerkt, maar ook toegewerkt naar het gezamenlijk lesgeven aan leerlingen in gemengde groepen, zoals hiervoor geschetst. Tot 2018 was dit alleen mogelijk binnen een symbioseregeling, omdat de wet het mengen van verschillende onderwijstypen niet toestond. Om tegemoet te komen aan de wens van scholen om te kunnen experimenteren met gemengde groepen heeft het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) in september 2018 de beleidsmaatregel ‘Experimenten samenwerking regulier- en speciaal onderwijs’ in het leven geroepen (Slob, 2018). Scholen die hieraan deelnemen kunnen enkele jaren experimenteren met het intensiveren van de samenwerking tussen verschillende schooltypen en het vormgeven van gemengde groepen. In de eerste tranche zijn zeven scholen gestart. Alle locaties zijn scholen voor so en sbo. Een van de doelen van de maatregel is het vergemakkelijken van expertisedeling tussen de