De overgang naar de middelbare school vormt een risico voor kinderen met ASS. Om de kans op emotionele- en gedragsproblemen en lagere schoolprestaties te verkleinen, is extra steun en begeleiding nodig, leert onderzoek. Liefst ruim voor het nieuwe schooljaar begint.
De foto’s bij dit artikel zijn illustratief. De afgebeelde persoon is niet dezelfde als die in het artikel
Foto: Aleid Denier van der Gon
Om gelijkheid te bevorderen, volgen steeds meer leerlingen met ASS regulier onderwijs, waarbij volledig participeren voorop staat. Hoewel scholen zich inspannen om aan de speciale ondersteuningsbehoeften van deze leerlingen te voldoen, is het regulier onderwijs voor veel van hen nog altijd een grote opgave. Vooral op middelbare scholen blijken leerlingen met ASS vaker gepest te worden. De problemen beginnen vaak bij de overgang naar het voortgezet onderwijs (vo). Kinderen met ASS hebben moeite om zich aan te passen aan de nieuwe omgeving en de bijbehorende dagelijkse routines. Hun beperkte communicatieve vaardigheden leiden dikwijls tot miscommunicatie met hun nieuwe klasgenoten en docenten. Bovendien hebben ze vergeleken met andere leerlingen minder vaak een steunend sociaal netwerk, zoals ouders, leerkrachten en begeleiders passend onderwijs. Angst en stress als gevolg van de overgang naar de middelbare school kunnen leiden tot gedrags- en emotionele problemen en lagere schoolprestaties op de lange termijn (Nuske e.a. 2019).
Hoewel er strategieën zijn om de overgang naar de middelbare school voor leerlingen, ouders en docenten te begeleiden, is op dit moment slechts één – veelbelovende – interventie onderzocht die zich speciaal richt op het ondersteunen van leerlingen met ASS tijdens deze belangrijke periode (Nuske e.a., 2019). Het gaat om een Britse interventie, Systematic Transition in Education Program for Autism Spectrum Disorder (STEP-ASD), ontwikkeld door Mandy en collega’s (2015). Deze heeft als doel om “emotionele- en gedragsproblemen te verminderen, door de schoolomgeving voor, tijdens en na de overgang aan te passen en op deze manier aansluiting tussen het individu met ASS en zijn/haar educatieve omgeving te verbeteren”. De interventie bestaat uit vijf stappen, namelijk: 1) een startbijeenkomst met alle relevante betrokkenen, 2) een op het individu afgestemd transitie-managementplan en -profiel, 3) een overdracht van dit plan en profiel aan de vo-school, 4) implementatie van STEP-ASD-strategieën en 5) controle in hoeverre de school dit implementeert middels telefoongesprekken.
Resultaten van een eerste pilotstudie wijzen erop dat leerkrachten de STEP-ASD-interventie als acceptabel en haalbaar zien. Dat wil zeggen dat leerkrachten de STEP-ASD-interventie over het algemeen erg behulpzaam en gebruiksvriendelijk vinden. Ook willen en kunnen zij de opgestelde transitie-managementplannen (als onderdeel van de STEP-ASD-interventie) voor ASS-leerlingen daadwerkelijk implementeren. Leerlingen met ASS die de STEP-ASD-interventie ontvingen, lieten een vermindering zien in door hun school
Goed artikel. Precies de reden dat wij (als VO school) 5 jaar geleden begonnen zijn met een 1e en 2e klas speciaal voor deze leerlingen. Zo kunnen zij rustiger en op hun eigen manier wennen aan het vo en alles wat daarbij bij komt kijken. Zij hebben bijv een vaste klas en de docent komt naar hen toe en ze mogen kiezen of ze pauze houden in lokaal of in de aula met de andere leerlingen. Zij hebben gewoon net wat meer structuur nodig dan de reguliere leerling