Veel zorgprofessionals hebben koudwatervrees om jongeren met mentale problemen door te verwijzen naar laagdrempelige hulp in de vorm van peer-support. Die vrees is onterecht, laat onderzoek van een landelijk peer-support initiatief zien.
Driekwart van alle psychische stoornissen ontwikkelt zich in de periode die vooraf gaat aan het 25e levensjaar. In deze levensfase maken jongeren grote stappen in hun ontwikkeling, onder andere op persoonlijk en sociaal gebied. Een periode vol kansen, maar ook met risico’s. In Nederland worstelen steeds meer jongeren met mentale problemen, zoals somberheid, eenzaamheid en suïcidale gedachten. Wanneer deze klachten te laat worden behandeld, kunnen belangrijke stappen in de ontwikkeling verstoord raken, met ingrijpende gevolgen op de lange termijn. De juiste ondersteuning bieden aan jongeren in deze dynamische levensfase is dus van essentieel belang.
Toch blijkt hulp zoeken voor veel jongeren met mentale problemen een uitdaging. Eerder onderzoek liet zien dat deze jongeren tegen allerlei obstakels aanlopen (Leijdesdorff et al., 2021). Schaamte en schuldgevoelens maken de drempel om hulp te vragen hoog. Hoewel er steeds meer openheid over mentale gezondheid is, vinden jongeren het vaak lastiger om hulp te vragen als het om henzelf gaat. Ze weten niet altijd waar ze terechtkunnen of hoe ze het moeten regelen. Bovendien worden ze geconfronteerd met lange wachtlijsten, ingewikkelde diagnostische procedures en financiële drempels. De kunstmatige overgang van jeugd- naar volwassenenzorg op hun achttiende maakt het nog lastiger. Zelfs wanneer jongeren eenmaal hulp krijgen, sluit deze niet altijd goed aan op hun behoeften, waardoor veel behandelingen vroegtijdig worden afgebroken. Een toegankelijker en beter afgestemd zorgaanbod kan een groot verschil maken. Door vroegtijdig in te grijpen kunnen mentale problemen worden aangepakt, voordat ze verergeren, wat niet alleen jongeren helpt, maar ook de druk op de reguliere zorg verlaagt en maatschappelijke kosten vermindert.
Laagdrempelige ondersteuning
Wat jongeren misten in het huidige zorgaanbod waren ervaringsverhalen en een toegankelijke, vrijblijvende plek om te praten en zich gehoord te voelen. Om aan deze behoeften te voldoen en de hiervoor genoemde obstakels zoveel mogelijk weg te nemen, werd in 2017 stichting @ease opgericht. Dit initiatief, gebaseerd op het succesvolle Australische concept headspace, biedt laagdrempelige inloopcentra en een online chat voor jongeren tussen de 12 en 25 jaar die behoefte hebben aan een luisterend oor of een steuntje in de rug. Jongeren kunnen hier anoniem, gratis en zonder afspraak binnenlopen voor een gesprek met getrainde leeftijdsgenoten, vaak ervaringsdeskundigen. Deze zogenoemde peer-support helpt jongeren zich begrepen en gesteund te voelen, verlaagt de drempel om over mentale problemen te praten, laat zien dat het hebben van psychische klachten normaal is en dat herstel mogelijk is. Jongeren kunnen zo vaak als nodig terugkomen,
