In de rubriek Frictie geven wisselende auteurs hun visie op een onderwerp dat discussie oproept, of kijken zij kritisch naar een misverstand of dilemma waar professionals in hun werk tegenaan lopen.
In Nederland worden 120.000 kinderen van 0 tot 18 jaar lichamelijk of emotioneel mishandeld. Dat betekent dat jaarlijks ongeveer 3 procent van de kinderen slachtoffer is van mishandeling. Dat vinden we erg veel en dat ís ook erg veel. Zeker ook omdat we weten dat dit een lage schatting is, want het betreft alleen de door professionals gesignaleerde mishandeling. Bij een onderzoek onder kinderen in groep 7 en 8 gaf 70 procent van de kinderen aan ooit mishandeld te zijn. Zie tabel 1 voor de soorten van mishandeling en hoe vaak die in verhouding tot elkaar voorkomen.
Nederland is een beschaafd land, dus we proberen alles te doen om mishandeling te stoppen. In bijvoorbeeld het Actieprogramma ‘Zorg voor de Jeugd’ staat in de actielijn ‘Jeugdigen beter beschermen als hun ontwikkeling gevaar loopt’ het tegengaan van kindermishandeling centraal. Ook de VNG draagt met het programma ‘Geweld hoort nergens thuis’ haar steentje bij. We hebben de kindcheck (https://www.augeo.nl/kindcheck) en we hebben de meldcode (https://www.augeo.nl/nl-nl/meldcode/afwegingskader). Die laatste zou eigenlijk hulp- en meldcode moeten heten. Hulp staat namelijk voorop, omdat melden pas moet als de onveiligheid ondanks de aangeboden hulp blijft voortbestaan. Al deze programma’s, codes of richtlijnen gaan over signalen herkennen, mishandeling bespreekbaar maken, een opening vinden om het te doorbreken, beter samenwerken, op tijd melden en wat te doen als er eenmaal gemeld is. Eén ding ontbreekt: dat we met elkaar uitstralen dat het gewoon wordt dat ouders die hun kinderen mishandelen zich welkom voelen daarvoor hulp te vragen.
Tabel 1 Totaal aantal gevallen van kindermishandeling in 2018. Bron: NJI, 2019.
Dat is op dit moment alles behalve het geval. Ouders die hun kind verwaarlozen of slaan, voelen zich helemaal niet welkom om daarover te praten in de zorg, in het wijkteam of bij de huisarts. Ik heb dat in het afgelopen jaar op veel plaatsen in Nederland gevraagd: “Melden zich in uw gemeente ouders uit zichzelf met de mededeling dat ze hun kind mishandelen en de vraag om hulp om dat te stoppen?” Nergens was het antwoord: “Ja, dat doen ze.” Ouders schamen zich, denken dat ze het zelf moeten kunnen stoppen, zijn bang voor het gesprek en vooral bang
